Biologische landbouw doet wonderen voor de biodiversiteit. Biologische boeren zorgen voor een grote variatie aan planten, dieren en micro-organismen – onder én boven de grond.
De voordelen voor de biodiversiteit:
Meer verschillende gewassen, rassen en soorten
Een stabielere opbrengst en meer voedselzekerheid
Geen chemische bestrijdingsmiddelen
Aantrekkelijk voor weidevogels
Meer organische stoffen in de bodem, voor een vruchtbare bodem.
Lees hier meer over hoe biologisch zorgt voor méér biodiversiteit.
Wat is biodiversiteit?
Biodiversiteit is de soortenrijkdom aan dieren en planten. Biodiversiteit is cruciaal voor het leven op aarde. We hebben het nodig voor schone lucht, fris water, een goede kwaliteit van de bodem en de bestuiving van gewassen.
Deze rijkdom gaat wereldwijd achteruit. Dat komt deels door de intensieve landbouw. Wanneer soorten verdwijnen, kan dat grote impact hebben op het hele ecosysteem. En daarmee op ons voedselsysteem.
Maar met de biologische manier van werken, kunnen landbouw en natuur elkaar juist versterken. Door te kiezen voor biologische landbouw, kunnen we de biodiversiteit op de wereld enorm vergroten.
Waardoor gaat de biodiversiteit achteruit?
In Nederland is naar schatting nog maar 15 procent van de oorspronkelijke biodiversiteit over. En dat probleem speelt wereldwijd. Waar komt die achteruitgang door?
De belangrijkste oorzaken zijn:
schaalvergroting in de landbouw;
het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen;
te veel gebruik van meststoffen (stikstof en fosfaat);
en (indirect): de versnippering van natuurgebieden in het landschap.
Biologische landbouw kan het tij keren
Op biologische boerderijen wordt deze achteruitgang gestopt en omgedraaid. Biologische boerderijen hebben over het algemeen meer diversiteit in flora en fauna. Er zijn meer insecten en vogels. Er is meer bodemleven, zoals micro-organismen en regenwormen. Studies laten zien dat door biologische landbouw de rijkdom aan soorten over het algemeen met 30 procent groeit. Hoe dat komt? Door de manier waarop biologische boeren werken.
Geen chemische bestrijdingsmiddelen
In de biologische landbouw is het gebruik van alle chemische bestrijdingsmiddelen verboden. Bestrijdingsmiddelen moeten van natuurlijke oorsprong zijn. Dat wil zeggen: na gebruik worden ze door biologische processen afgebroken.
Bovendien worden ze pas ingezet als andere methoden niet helpen. Biologische boeren bestrijden plagen en ziektes allereerst door méér diversiteit naar de akker te lokken. Bepaalde insecten of bacteriën zijn bijvoorbeeld heel effectieve ‘natuurlijke vijanden’ van plagen. Deze natuurlijke balans op de akker houdt plagen in bedwang. En het zorgt voor een grotere rijkheid aan soorten.
Meer diversiteit in soorten
Wereldwijd teelt de landbouw steeds meer van hetzelfde. Daardoor gaan lokale soorten en variëteiten verloren. Dit maakt landbouwgewassen kwetsbaar voor ziektes en klimaatverandering. En dat zet onze voedselzekerheid onder druk.
Biologische boeren telen juist altijd meerdere gewassen. Met ‘gewasrotatie’ houden ze hun bodem gezond. Het ene jaar telen ze op een bepaald stuk grond bijvoorbeeld aardappels. Dat is een gewas dat veel vraagt van de bodem. Het jaar daarop staat daar bijvoorbeeld graan, dat de bodem tot rust brengt.
Deze afwisseling trekt insecten aan en is ook goed voor het bodemleven. Er komen bijvoorbeeld wormen op af. En daar worden vogels natuurlijk blij van. Grutto’s kunnen met hun lange snavel deze diertjes uit de bodem pikken. Maar ook kieviten en steenuilen eten graag wormen.
Kruidenrijk grasland
Veel biologische veehouders zaaien kruidenrijk grasland in. Dat is gezond voor het vee, en zorgt voor meer insecten. Voor veel weidevogels is dit belangrijk om aan voedsel te komen. Jonge kuikens eten vooral kevers, vliegen en muggen. Uit onderzoek blijkt dan ook dat de overlevingskansen van jonge kuikens op kruidenrijk grasland veel groter zijn.
Organische stof in de bodem
Tot slot maken biologische boeren enkel gebruik van natuurlijke mest en compost. Deze zorgen voor meer organische stof in de bodem. Dit dient als voedsel voor het bodemleven, en bevordert daardoor de biodiversiteit. Veel diversiteit onder de grond, bijvoorbeeld wormen en micro-organismen, is tenslotte ook positief voor de biodiversiteit bóven de grond.
